مقدمه: زیبایی مزارع زعفران در سحرگاه صبحهای پاییزی چنان خیالانگیز است که هرکس یک بار تجربه دیدن آن را داشته باشد، آرزوی دوباره دیدن آن را مدام در دل خواهد داشت. زعفران به عنوان یکی از محصولات ارزشمند کشاورزی، علاوه بر داشتن جنبه اقتصادی میتواند گردشگران فراوانی را به تماشای زیباییهای خود بخواند. برای بهرهبرداری از اراضی کمبازده میتوان موضوع گیاهان دارویی را مطرح کرد و زعفران از آن گونه گیاهان دارویی است که میتواند در این گونه اراضی به نحو مطلوب رشد کند.
کاشت زعفران
زعفران از جمله گیاهانی است که ازدیاد آن از طریق پیاز (کرم) صورت میگیرد. به لحاظ اینکه پس از کاشت اولیه مدت ۷ تا ۱۰ سال متوالی محصول میدهد. مرحله کشت زعفران منحصراً در سال اول انجام میگیرد و طی سالهای بعد تنها عملیات مربوط به مراحل داشت و برداشت زعفران اجرا میشود. قبل از کاشت مقداری کود حیوانی (۲ تا ۳ هفته قبل از کاشت ۲۰ تا ۳۰ تن) در هکتار در سال آغاز کشت مرسوم میباشد. پس از پخش کود حیوانی، زمین به صورت عمیق دو بار عملیات شخم صورت میگیرد. تا علاوه بر مخلوط شدن کود با خاک، شرایط خاک جهت تولید پیازهای جدید و خروج گلها و برگها مهیا گردد.
زمان کاشت
پیاز زعفران را از هنگام خزان بوته زعفران (اوایل خرداد) تا اواسط مهر میتوان کشت نمود اما بهتر است در اواسط تابستان که هوا و زمین گرم و میزان رطوبت نسبی هوا بسیار پایین است کشت صورت نگیرد. زیرا ممکن است پیازها آسیب ببینند. مگر این که پیازها قبلاً از خاک درآورده شده و در محلی سرد و خشک نگهداری شوند. تاخیر در کشت پیاز موجب ظهور ریشهها و ساقچهها میشود و در رشد بهینه پیازها اثر سوء به جا میگذارد. بهترین زمان انتقال پیاز زعفران و کاشت در مزارع جدید اردیبهشت و به خصوص خرداد ماه میباشد. در این حالت تعداد گل در متر مربع به ۴۰ تا ۵۰ عدد میرسد و میتوان در سال اول کشت تا یک کیلوگرم در هکتار زعفران برداشت نمود. اما کشت در اواخر تابستان باعث میشود تعداد گل در متر مربع به ۱۰ تا ۲۰ گل کاهش یابد.
نوع و مقدار پیاز
پیازهای ریز، پوک و زخمی را باید قبل از کاشت جدا کرد. همچنین پیازها باید سالم و بدون زخم باشند. قطر پیازها باید ۲۳ تا ۲۵ و طول آنها ۳۵ تا ۴۰ میلیمتر باشد. برای جلوگیری از آلودگیهای قارچی توصیه میشود قبل از کاشت، پیازها ضدعفونی شوند. مقدار پیاز مورد نیاز بستگی به نوع کاشت دارد.
عمق کاشت
عمق کاشت باید به گونهای باشد تا پیازها از سرمای زمستان و گرمای تابستان در امان باشند. به همین منظور باید حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر خاک روی آنها باشد. بهترین روش برای ایجاد عمق مناسب ایجاد شیار با فاروئر است که هم عمق مناسب و هم ردیفها را به اندازه دلخواه میتوان ایجاد کرد.